recht aan vrouwen of aanrecht (2)
Wat betekenen woorden werkelijk?
Woorden zoals ‘heersen’ en ‘onderwerpen’, geven ons vaak een smerige smaak van ‘onderdrukking’ in de mond.
Maar laten we eerst eens Genesis 1:28 e.v. lezen. Daar staat dat God wil dat de mens de schepping onderhoudt.
Daar vinden we die woorden onverkort terug. En daar wordt beslist niet bedoeld wat wíj gemaakt hebben van ‘heersen en onderwerpen’.
Dit is wat wij, gewapend met die begrippen, met de schepping deden en doen: haar compleet naar de verwoesting helpen.
Natuurlijke bronnen misbruiken, de zwakkere uitbuiten, al naar ons onbeheerst egoïsme en dito begeren.
‘Heersen’betekent dus niet: de schepping misbruiken om er zelf beter van te worden.
‘Heersen’ is: onderhouden, beschermen, cultiveren.
Ook van het woord ‘onderwerpen’ krijg ik spontaan klierkramp. Daar proef ik iets ‘slaafs’ in.
Zie ik het hoofddoekje bedeesd achter de lange streepjesjurk aanhobbelen.
Weer verwijs ik naar Genesis 1, waar staat dat aarde en natuur onderworpen moet worden.
Lees: geordend en gereguleerd.
Niet om de mens oneigenlijke en willekeurige macht te geven, maar wederom tot bescherming en groei en bloei van de gehele schepping.
Maar ook hier is, in de los-van-God praktijk, die opdracht totaal verzondigd en verziekt.
Voor ons houdt ‘onderwerping’ in dat de zwakkere wordt uitgebuit en overweldigd. Ook in seksuele dwang.
Ja, ook in het huwelijk. Als de bevelen en aanbevelingen van Paulus met betrekking tot wederkerigheid, respect en bescherming, totaal in de wind geslagen worden.
Paulus zegt dan ook niet: ‘mannen, onderwerpt uw vrouwen’, maar: ‘vrouwen, onderwerpt u aan uw mannen.’.
Hij geeft de vrouw het initiatief, om natuurlijke orde en regulering te helpen handhaven.
Goed, als je je dus 'onderworpen' hebt, dan ben je ‘onderdanig’. Voor óns netvlies verschijnt dan een kruiperig, angstig-kwispelend hondje.
Maar ook hier ligt de kernbetekenis anders, en moeten we het meer zoeken in de zin van: ‘ter wille zijn’.
En - laten we nou wél wezen, wat is er, in een béétje normaal-plezierig huwelijk, nou mis mee om je eigen man ter wille te zijn?
Daar heb je toch zelf ook schik van? Dat gaat zowat vanzelf.
Waarom geeft Paulus dan de opdracht: Gij vrouwen, weest uw eigen mannen onderdanig.
Laten we de klemtoon eens leggen op het woordje ‘eigen’ in deze zin, en dat verbinden aan de cultuur van die tijd.
In het toenmalige Griekenland was het volkomen normaal dat mannen naast hun huwelijk (1) één of meer homoseksuele relaties hadden.
Zo'n vriendschap (2) werd hoger geacht dan het huwelijk, en de belangen van de vriend hadden vaak voorrang boven die van de vrouw.
Maar er was meer.
Het stond een man ook nog vrij om zijn vrouw aan zijn vriend in ‘bruikleen’ te geven, mocht zo’n vriend daar aardigheid in hebben.
De vrouw had de plicht om die vriend volledig ter wille (lees: ‘onderdanig’) te zijn, of ze het nu leuk vond of niet.
Een gewoonte, die in de nieuwe Christelijke setting tot de vraag zal hebben geleid, of dit nog wel kon. Dat kon dus niet.
Met de opdracht: ‘vrouwen, weest uw eigen mannen onderdanig’, heft Paulus de vrouw op uit een vernederende prostitutie-situatie.
Hij vrijwaart haar van verder misbruik.
Ook bij ‘gehoorzaam’ kriebelt het verzet. Maar ook hier staat, naast ordening, bescherming voorop.
Net als met kinderen. Die roep je ook toe dat ze moeten uitkijken bij het oversteken. En als ze niet luisteren, grijp je ze rap bij een lurf.
Als iemand niet luistert bij gevaar, én bovendien niet in staat is om dat gevaar af te wenden, roept hij onheil over zichzelf en anderen af.
Ook dit kom je in alle maatschappelijke structuren tegen: bedrijfsleven, leger. School. Gezin.
Verzoeken of bevelen zonder meer afwijzen als 'machtsdwang’ kan schadelijk tot (levens)gevaarlijk zijn.
Let op vogelgeluiden. De haan in het kippenhok die de vos ontdekt. De merel hoog in de boom die de kat ziet loeren.
Ze slaan alarm waar álle aanwezige vogels op reageren, voor hun eigen veiligheid.
Gehoorzaamheid komt ook harmonische samenwerking ten goede.
Is er ooit een orkestlid geweest, die het opeens helemaal anders gaat doen dan de muziek voorschrijft en de dirigent aangeeft?
Ik dacht het niet, maar indien toch, dan heeft ie niet lang als orkestlid bestaan.
Of het hele orkest is weldra te gronde gericht dankzij de jammerlijke wanklanken.
Als we dus horen lezen over ‘heersen’ ‘onderdanig’, 'onderwerping' en dergelijke woorden met betrekking tot vrouwen, laten we dan dit bedenken:
Paulus geeft de mannen hiermee geen vrijbrief om de vrouw te misbruiken, maar hij wil, in tegendeel, de vrouw tegen wanpraktijken beschermen.
Riet Ritman-Bakker
©rrb
reageren?
whapp: 0655180402
@mail: riet.ritman@planet.nl
volgende: wat betekent het woord emancipatie feitelijk
vorige: was Paulus wel zo vrouw-onvriendelijk
(1) huwelijkse liefde: pragma
(2) vriendschap, voorkeur: filia
recht aan vrouwen of aanrecht (3)
Wat betekent emancipatie nu écht
recht aan vrouwen of aanrecht (5)
Hoe ontstaat machtsmisbruik?
De vorige blog ging over vrouwen in de Bijbel, over hun kracht, maar ook over wat wij tegenwoordig machtsmisbruik zouden noemen.
Hoe ontstaat machtsmisbruik? Onder andere door een foute uitleg van (Bijbelse) begrippen als b.v. ‘heersen’ en ‘onderdanigheid’ waarop werd ingegaan onder blog : ‘wat betekenen woorden écht?
Maar er is meer.
Als krachten niet gelijk zijn, kan machtsmisbruik insluipen.
Op elk levensgebied, wereldwijd en maatschappij-breed laat het recht van de sterkste zich vaak gelden.
Als iemand – fysiek –sterker is dan de ander kan er door deze ongelijkheid dominant gedrag optreden.
Van oorsprong zijn mannen lichamelijk sterker - minder kwetsbaar - dan vrouwen.
Daarom waren zíj het die de boel verdedigden in geval van gevaar, vijandig volk en wilde dieren.
Bovendien moest meestal op pure lichaamskracht de kost verdiend worden.
Dat was, in die barre oertijden, met nauwelijks andere hulpmiddelen dan een speer en een ploeg waar je nu zachtjes van zou gaan schreien, écht mannenwerk.
Een vrouw als schaapherder? Ondenkbaar.
Een soft baantje zou je denken. Maar er moest hitte en kou getrotseerd worden, wilde dieren te lijf worden gegaanen en rovers-gespuis van de kudde geweerd worden. En je moest met enig fatsoen een slingersteen kunnen hanteren.
Een vrouw in de oorlog?
O, een vrouw kón strijdbaar zijn. Neem Debora, Jaël en onze eigen Kenau Simonsz Hasselaar. Maar hele légers vrouwen?
Een vouw kán strijdbaar zijn. Neem alleen maar je zelf, als je moeder mag zijn.
Zou je niet je leven in de waagschaal stellen als je kind in gevaar is?
Ga je niet, met voorbijzien van je eigen veiligheid, tot het uiterste om je kind te redden?
Ieder moederdier – het schattigste katje, de schrielste chihuahua – wordt een tijgerin als ze haar jongen bedreigd weet.
(De vaders niet te na gesproken hoor, ook zij staan hun mannetje.
Kom maar niet te dicht bij een zwanennest. Pa zwaan is in staat om je dood te slaan.
Maar dat heeft geen prioriteit. Eerst komt de bescherming. Zowel bij het mannetje als het vrouwtje.
Een drachtig, broedend, of met nakroost gezegend vrouwtje ontwijkt het gevecht, om haar kroost ongehinderd en veilig te kunnen voortbrengen.
Ze heeft haar nest in het onbereikbare of het verborgene. Het helpt daarbij dat het vrouwtje niet zo pralerig is uitgedost als het mannetje.
Zo valt ze niet op. De schepping, God zelf, reikt de natuurlijke ingrediënten aan ter bescherming van haarzelf en haar kroost.
Zowel door haar outfit, of door een groep, maar ook door een mannetje.
Als van de man wordt gezegd dat hij een macht is boven zijn vrouw, of over haar ‘heerschappij’ heeft, dan betekent dat dus niet, dat hij, haar onderdrukt, (seksueel) misbruikt, of wat ook doet dat haar in haar menswaarde krenkt.
Dan betekent wél dat hij de natuurlijke kwetsbaarheid van zijn vrouw beschermt. Dat hij haar onder zijn 'hoede' heeft.
In het feminisme zoals dat in de 60-er jaren van de vorige eeuw de kop op stak, werd dit finaal afgewezen.
Een vrouw moest zéker niet onder de hoede van een man staan.
Ze moest daarentegen óp haar hoede zijn.
(woordspelend zijpaadje: vandaar dat een vrouw bijna nooit meer een hoed óp heeft,
ook niet in de kerk - kom ik misschien nog eens op terug)
Voor zichzelf opkomen, eigen keuzes maken, en -economisch - onafhankelijk zijn.
Is veel voor te zeggen. Ik persoonlijk zou me ook ‘belemmerd’ hebben gevoeld zonder eigen financiële inbreng en onafhankelijkheid.
Ook al waren mijn twee echtgenoten[1] de liefst denkbare schatten ooit.
Maar weldra gaat het feminisme niet meer over maatschappelijke- en rechtsgelijkheid.
Dan gaat het niet meer over verzet tegen oneigenlijke machtsuitoefening, dan slaat het dóór naar de ‘seksuele revolutie’.
Alles kan, alles mag. Alles móet zelfs. Vrije en vrijblijvende seks. Bóven de man staan.
De baas spelen. Al of niet in eigen buik.
We weten waar déze ‘rechten’ óók toe geleid hebben: ziekten, echtscheidingsgolven, vaderloze kinderen, abortus, en nu, hè já,
vrijheid-blijheid ten top …..
…..oeverloos metoo gemekker.
Die vrije seks was dan tóch niet zo vrij als we altijd gedacht hadden.
Toch hoor je mij het feminisme niet helemáál verketteren. Immers, het is wél opgekomen voor rechten van vrouwen, waardoor er ook veel goeds tot stand is gekomen.
Zo zijn ongelijke behandeling en dito rechtspositie van vrouwen scherp aan de kaak gesteld en mede daardoor hersteld.
Zo kunnen vrouwen studeren wat ze willen
(dankjewel vrouwen als Aletta Jacobs, maar ook latere, met name de meer 'verborgenen', zoals de RK hoogleraar Hebreeuws Ida Gerhard, tevens begenadigd dichteres, van wie ik de lezing van haar berijming van de psalmen van harte aanbeveel - pure, indringende poezie, en ook nog eens zeer dicht bij de oorspronkelijke hebreeuwse tekst.)
Zo zijn er broodnodige blijf van mijn lijf huizen zijn uit de grond gestampt, ter bescherming van mishandelde/misbruikte vrouwen en kinderen.
En ook overigens is de vrouw in de samenleving aardig op de kaart gezet. [2]
[1] niet tegelijkertijd hoor....
[2] Ik kan het niet laten een wat cynische noot toe te voegen: zelfs worden vrouwen in dit land de vrijheid toegedicht om zich te laten onderdrukken.
Met name als men meent dat ze - gedwongen door een man-gedomineerde 'god'sdienst burka's - moeten kunnen dragen.
Riet Ritman-Bakker
©rrb
Vorige: vrouwen in de Bijbel
Volgende: wat doen vrouwen met emancipatie
reageren:
whapp 0655180402
@mail riet.ritman@planet.nl
recht aan vrouwen of aanrecht (4)
Werden vrouwen in de Bijbel onderdrukt?
In het moderne Israël hebben vrouwen dezelfde rechten en verantwoordelijkheden als mannen.
Ook al zijn ze, bijvoorbeeld bij de Klaagmuur, strikt gescheiden van de mannen – niemand die zich daarover bekreunt.
Ze voeren daar op hun tijd onbekommerd feestelijke reidansen uit, niet gehinderd door enige mannelijke inbreuk.
Vrouwen kunnen ieder beroep uitoefenen en doen dat ook, en ze worden om nagenoeg geen enkele reden – en zeker niet op grond van hun vrouw zijn – verschoond van de militaire dienstplicht.
Nu zou je met enig recht kunnen volhouden dat dit minder om vrouwenrechten gaat, dan om de noodzaak om menskracht in te zetten.
Intussen leverde diezelfde staat Israël al in 1969 de eerste gekozen vrouwelijke minister-president aan: mevrouw Golda Meir.
Israël liep dus al lang voorop in gelijke man-vrouw rechten en plichten, terwijl de westerse wereld zich nog maar net ging ontworstelen aan de wurggreep der ongelijke rechten.
Opmerkend, dat de Bijbel nagenoeg is uitgepraat in de Westerse maatschappelijke bewegingen, wil het mij voorkomen dat de Joodse Bijbel, de Thenach, een enorme invloed heeft gehad op de totstandkoming van de moderne Israëlische maatschappij.
En die invloed geldt nog steeds, ook op het gebied van vrouwenrechten (1)
Toch zijn er nog steeds meningen, die verkondigen dat vrouwen in de Bijbel stelstelmatig werden onderdrukt.
Bijvoorbeeld, die ‘stakkerds’ van vrouwen, die zich moesten afzonderen als ze ongesteld waren of gebaard hadden.
Dat had echter niets met onderdrukking te maken, maar was een hygiënische beschermingsmaatregel.
Immers, hoe makkelijk ontwikkelen en verspreiden zich ziektekiemen in een hete woestijn, waar weinig of geen water voorhanden is.
Daarentegen treffen we een verrassend aantal vrouwen aan dat aardig voor zichzelf en/of anderen weet op te komen.
Neem het verhaal van de dochters van Zelafead (Numeri 26) die geen erf kregen bij de verdeling van het beloofde land.
Daar hadden ze als vrouw geen recht op. Die vrouwen gingen naar Mozes om dat recht vragen. En ze krégen dat recht.
Dit is dus een typisch voorbeeld van emancipatie: een recht verkrijgen dat er eerst niet was.
Neem Thamar, de weduwe van Er, die een wel heel drastisch-activistische baas-in-eigen-buik maatregel neemt om haar recht (op een erfgenaam) te realiseren,
Een recht dat haar tot dan toe opzéttelijk onthouden werd.
Ten einde raad ontziet ze zich niet om de hoer te spelen om haar schoonvader Juda te dwingen haar te bevruchten.
Naomi maakt zich sterk voor een recht voor Ruth, dat deze Moabitische eigenlijk niet heeft.
En hoe vind je Abigail, die haar oren niet meer naar haar morbide echtgenoot wenst te laten hangen.
Zij speelt verstandig in op de situatie op het juiste moment, en gaat handelen naar eigen inzicht en bevinding, tot profijt van velen.
Tuurlijk zeg je als Bijbelgetrouwe dat dit alles door God gezonden was, maar dat bevestigt mijn punt.
God kon deze intelligente vrouwen goed gebruiken ten gunste van Zijn heilsplan. Ten gunste van David, wat ten lange leste zelfs leidde tot de komst van de Messias in deze wereld.
Maar ook Koningin Esther, die in een levensbedreigende positie vanuit haar vrijheidsbeperking (zeg maar: vrijheidsberoving) de moed heeft om haar hachje op het spel te zetten voor haar volk.
Yaël, die voor zichzelf het recht claimt, om de vijandige koning Sisera te doden.
En op het moment supreme ook geen moment aarzelt om een tentharing of zoiets dwars door zijn hoofd te jassen.
Een recht, dat overigens door een profetie al was aangegeven: Niet de met Debora medestrijdende man, maar een vrouw zou Sisera doden.
Dit schrijvend, valt het me op, dat deze vrouwen niet (uitsluitend) hun éigen belang zochten.
Maar we lezen ook over hele foute vrouwen. Geef mensen (m/v) macht en het kan zomaar mis gaan.
Zoals met de gruwelkoningin Atalja van Juda, die, paranoïde, denkt dat iedereen haar dood wil hebben.
En dus op voorhand zelf maar iedereen uitmoordt, tot haar hele familie en nageslacht toe.
Ook lezen we dat mannen vrouwen onderdrukken en misbruiken. Het is dan vaak té goedkoop om te zeggen: andere tijd en cultuur.
Lees Richteren 19: walgelijk en gruwelijk, wat daar gebeurt.
Denk aan Salomo’s overcomplete harem.
Aan Abraham die, terwille van zijn hachje, Sara’s schoonheid exploiteert, haar prostitueert bij de Farao.
Een kunstje dat hij nog een keer flikt bij koning Abimelech.
En Izak doet dat ook nog eens dunnetjes over met Rebecca.
De willekeur waarmee Laban zijn dochters behandelt.
Jacob die de willekeur onverstoord in stand houdt, zoals hij Lea even liefde- als respectloos tot voortplantingsmachine degradeert.
Wonderlijk, dat aan geen van deze toestanden (in onze westers-'beschaafde' ogen: misstanden) een negatief waarde-oordeel gekoppeld wordt.
Geen afkeuring, maar - ook geen goedkeuring.
Nergens staat dat God dit goedkeurt, zo van: ‘Goed gedaan Laban, slimme jongen. Hebbert’.
God zegt ook niet zoiets als: ‘Flink zo Jacob, dat je Lea vernedert ten opzichte van Rachel. Prima, Rachel is tenslotte veel mooier dan Lea’.
Niets daar van. De Bijbel bewaart hierover een - voor ons bevreemdend - stilzwijgen.
Ik denk, dat uitdieping van cultuur-historische achtergronden er meer licht op zou kunnen werpen, maar dat voert in deze context te ver.
Ik wil deze stelling opwerpen:
Machtsmisbruik door mannen van vrouwen is een typisch zwaktebod, een los-van-God actie (2), die op geen enkele manier spoort met Gods scheppingsbedoeling: Eenheid tussen man en vrouw.
Riet Ritman-Bakker
©rrb
reageren:
whapp 0655180402
@mail riet.ritman@planet.nl
vorige: wat betekent emancipatie
volgende: wat is machtsmisbruik
(1) Het is daarom absurd, dat de VN commissie onlangs nog een resolutie heeft aangenomen, waarin Israël als enige land ter wereld wordt veroordeeld voor het schenden van vrouwenrechten. Omdat Israël Palestijnse vrouwen belemmert in vooruitgang, ontwikkeling en zelfredzaamheid. Nog onbegrijpelijker en schandelijker is het, dat de Nederlandse minister/afgevaardigde deze resolutie heeft gesteund. Intussen werden soortgelijke resolutie-voorstellen m.b.t. Saoudi-Arbaoie, Iran, Pakistan en Republic Congo, die allemaal op de lijst van de meest vrouw-onderdrukkende (Islamitische) landen staan....... GEWEIGERD.
(2) Andersom natuurlijk hetzelfde. Vrouwen, die mannen misbruiken en voor hun karretje spannen….
recht aan vrouwen of aanrecht (6)
Wat doen vrouwen met emancipatie...
Bescherming door fysieke kracht was in die oude tijden ten enenmale nodig.
Nu leven we in een tijd waarin het bestaan niet meer afhankelijk is van pure lichaamskracht.
Bouwstenen voor persoonlijk en maatschappelijk functioneren zijn: intellect, intelligentie, intuïtie.
Wie durft beweren dat vrouwen daarin minder begaafd of bekwaam zijn dan mannen?
Er ís verschil in de emotionele en rationele vaardigheden bij mannen en vrouwen, dat valt niet tegen te spreken.
Maar een béétje man schaamt zich niet meer voor zijn gevoelens, en verschoont onbekommerd babies luier en geeft hem zoet een flesje.
Intellectuele vrouwen worden al sinds decennia niet meer voor ‘blauwkousen’ – saaie, indifferente wezens zonder uitstraling of ‘sexappeal’ – uitgemaakt.
Dat vrouwen tegenwoordig de kans hebben om zich te ontwikkelen, is niet genoeg toe te juichen.
Werkende vrouwen?
Maar natuurlijk.
Laten we ons niets wijs maken, in weerwil van het jaren-vijftig volmaaktheidsideaal van het zoet thuistheeschenkende en manwachtende moeder-de-vrouwtje, waren de meeste, getrouwde, vrouwen-en-moeders die ik vroeger kende, hard werkende vrouwen.
Ouderen onder ons, die in een eigen zaak, een winkel, een boerenbedrijf of wat ook (mee) werkten, hoor je zelden roepen:
‘ik hoefde vroeger niks te doen, had alle tijd aan mezelf en was fulltime met mijn kinderen bezig’.
Ik hoor wel eens roepen dat kinderen van nu aandacht te kort komen, doordat moeder werkt.
Maar ik weet uit waarneming, én ervaring, dat in die heel grote, drukke gezinnen van weleer kinderen ook niet die aandacht van ouders kregen, die ze misschien wel nodig gehad hadden.
En dat ook zelfs in kleinere families, in een druk winkel- of boeren-bedrijf. Daar moest gewerkt worden.
Klasgenootjes van zelfs al de 2e klas lagere school vertelden me vol trots, dat ze hun koe hélemaal hadden uitgemolken.
Dat was een prestatie – want een koe melken, vort, maar een koe hé-le-maal uit-melken, zo, dat er geen druppel meer uitgewrongen kon worden, kijk, dat was andere praat.
dat eenmaal kunnende, moesten ze ’s morgens vroeg, vóór schooltijd, en ’s middags ná schooltijd, standaard mee om te melken.
Zelf ben ik als kind door twee tantes opgevoed, die ook de hele week de hele dag werkten, en die mij ook niet ontzagen in het opdragen van alle mogelijke huis- en tuintaken. Dat was fijn. Je presteerde wat. Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat ik aandacht te kort kwam, integendeel, in mijn beleving kreeg ik zelfs te veel.
Ik denk dat we dus over de kinderen van tegenwoordig, zeker als ouderen, niet zo krampachtig moeten doen.
Alsof werkende moeders van nu minder van hun kinderen zouden houden dan de zoete thuiszittertjes van weleer, voor zover die er waren.
Terug naar de gelijkheid.
Gelijke rechten en gelijke mogelijkheden zijn, grondwettelijk, én publiek- en privaatrechtelijk gewaarborgd.
Maar sociaal mankeert er best nog van alles.
Zo schijnt het dat vrouwen in vergelijkbare functies nog altijd minder verdienen dan mannen.
Dat vind ik niet kunnen.
Ook hoor ik dat vrouwen minder promotie- en doorgroeimogelijkheden hebben.
En al helemaal dat er te weinig vrouwen topfuncties bekleden.
Méér vrouwen moeten topfuncties hebben.
Ho even. Worden we nu niet een beetje ál te ‘reactionair’?. Niet ál te dwingend ook?
Méér vrouwen moeten topfuncties hebben.
Je zou haast denken: of ze willen of niet.
De nieuwe dwang.
Het nieuwe juk.
Het nieuwe onder druk gezet worden om koste wat kost top-prestaties te leveren.
De achter zichzelf aanhollende vrouw, die echt denkt dat ze álle geboden mogelijkheden moet uitbuiten.
De bekende burn-outs van jonge getrouwde vrouwen met kinderen én met een hoog gekwalificeerde- en navenant betaalde baan.
De dwang vanuit de linkse media.
De dito columniste die onlangs betuigde, dat het een schande was voor Nederland, dat maar een fractie van de werkende vrouwen een full-time job heeft.
Dat alles en nog meer bij elkaar maakt, dat vrouwen, die daarnaar hun oren laten hangen, er geen erg in hebben dat ze intussen zèlf finaal uitgebuit wórden.
Ja, zich geheel vrijwillig laten uitbuiten in de nieuwe slavernij van wat ik gerust feministische dwangmatigheid durf te noemen.
Riet Ritman-Bakker
©rrb
vorige: wat is machtsmisbruik
volgende: wat doet emancipatie met vrouwen
reageren?
weet je welkom op
whapp 0655180402
@mail riet.ritman@planet.nl